Η Ισπανία, όπως πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, πάσχει από την ερημοποίηση της υπαίθρου με αποτέλεσμα την εγκατάλειψη χωριών και οικισμών. Το γεγονός αυτό παρατηρήθηκε έντονα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο όπου λόγω της σκληρής πολιτικής που ακολούθησε πολλοί από τους κατοίκους ολιγομελών χωριών αναγκάστηκαν για οικονομο-κοινωνικούς λόγους να μεταναστεύσουν στις πόλεις ή σε άλλα μεγαλύτερα χωριά. Στη συνέχεια, τα χωριά αυτά κατά την πλειοψηφία τους περνούσαν στην ιδιοκτησία της εκάστοτε αυτόνομης περιφέρειας όπου είτε χρησιμοποιούσε τη γη προς όφελος της (εκμετάλλευση ξυλείας κλπ) ή αδιαφορούσε για την ύπαρξη τους. Στην αναζήτηση εναλλακτικών προταγμάτων και ενός διαφορετικού τρόπου ζωής στο τώρα, συλλογικότητες του αναρχικού, αντιμιλιταριστικού και γενικά του αντι-κρατικού κινήματος στην Ισπανία ξεκίνησαν ένα κίνημα κατάληψης εγκαταλελειμμένων χωριών σε συγκεκριμένα μέρη της Ιβηρικής χερσονήσου. Αυτό το κίνημα έρχεται ως απάντηση στην αυτοδιαχείριση των ζωών μας πέρα από αστικά κέντρα προς μία κατεύθυνση αποαναπτυξιακή, αυτάρκειας και παραγωγής της τροφής και αναβίωση της ιστορικής μνήμης της υπαίθρου. Άνθρωποι που συμμετείχαν και συμμετέχουν στο κίνημα αυτό, έχουν επιρροές από την ριζοσπαστική οικολογία, την τοπικοποίηση, την ιδέα των οικοκοινοτήτων και του κοινοτισμού και την αυτοοργάνωση/ αυτοδιαχείριση.
Η κατάληψη ενός τέτοιου χωριού γίνεται συνήθως από μία συλλογικότητα όπου τα άτομα σιγά σιγά ανακατασκευάζουν τα κτίρια και εγκαθίστανται σε αυτά. Αυτή είναι μία διαδικασία χρόνων όπου πλήθος αλληλέγγυων/ες σπεύδουν να βοηθήσουν υλικά, πρακτικά και πολιτικά. Η διαδικασία αυτή, τις περισσότερες φορές, δεν είναι μία διαδικασία κρυφή αλλά ένα δημόσιο κάλεσμα σε όποιον/α ενδιαφέρεται για την επανοικειοποίηση εκείνου του χώρου. Αυτό θέτει το γεγονός σε ένα δημόσιο διάλογο όπου πολλές φορές το κράτος αντιδρά με καταστολή και από την άλλη αντίσταση από τους/τις καταληψίες. Η αντίδραση αυτή εξαρτάται από το ειδικό ιδιοκτησιακό καθεστώς του χωριού αλλά και την πολιτική ταυτότητα των νέων κατοίκων και την διάθεση διαλόγου και από τις δύο πλευρές. Στο χρονικό αυτού του κινήματος έχουν υπάρξει χωριά όπου κτίστηκαν και ακόμα συνεχίζουν την πορεία τους και χωριά όπου λόγω της εισβολής της αστυνομίας έπρεπε να ξαναγκρεμιστούν.
Σε αυτό το κείμενο θα ήθελα να εμβαθύνω σε δύο συμβολικά παραδείγματα που γέννησε αυτό το κίνημα, χωρίς να σημαίνει ότι είναι πιο σημαντικά αλλά λόγω προσωπικής εμπειρίας γνωρίζω καλύτερα. Το πρώτο είναι το χωριό Lakabe στην περιφέρεια Navarra της Ισπανίας και το δεύτερο είναι το χωριό Fraguas της περιφέρειας Guadalajara, δυο εγχειρήματα κατάληψης εγκαταλελειμμένων χωριών σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια και με διαφορετική πορεία. Τα παραδείγματα αυτά παρουσιάζονται μέσα από τα μάτια ενός παρατηρητή και επισκέπτη σε συνδυασμός με τις προσωπικές μαρτυρίες των κατοίκων. Πιστεύω ότι μπορούν να δουλέψουν ως παραδείγματα προς έμπνευση για παρόμοια κινήματα στην Ελλάδα.
Lakabe
H Lakabe είναι ένα χωριό όπου ανήκει στην περιφέρεια της Ναβάρρας στα βορειοανατολικά της Ισπανίας σε μία περιοχή όπου χαρακτηρίζεται ως πρόποδες της οροσειράς των Πυρηναίων. Βρίσκεται σε μία αρκετά αραιοκατοικημένη ζώνη βορειοανατολικά της πρωτεύουσας Παμπλόνας στην κοιλάδα Arce και από τους κατοίκους της θεωρείται μέρος της Euskal Herria, της χώρας των Βάσκων. Αυτό διότι η γλώσσα και η κουλτούρα (πριν την καταστολή που δέχθηκαν επι της δικτατορίας Φρανκο) ανήκε σε αυτή των Βάσκων. Πριν εγκαταληφθεί τις δεκαετίες 40-60 από τους κατοίκους της, ήταν ένα χωριό βοσκών με λίγους κατοίκους, μορφή οικισμού χαρακτηριστική για την περιοχή. Αναφορές και τοπωνύμια μιλάνε για την ιστορία του χωριού και την σχέση των ανθρώπων με την γη όπου όπως φαίνεται ξεκίνησε από ένα μοντέλο αλληλοσεβασμού και κατέληξε στην υπερεκμετάλλευση της και εν συνέχεια την εγκατάλειψη της. Το χωριό μετά την εγκατάλειψη του, πέρασε στα χέρια της κυβέρνηση της Ναβάρα η οποία φύτεψε σε όλη την έκταση του πεύκα προς εκμετάλλευση για ξυλεία.
Την εποχή της μετάβασης της Ισπανίας από τη δικτατορία σε μία ψεύτικη“δημοκρατία” καθοδηγούμενη από τον Φράνκο, ένα γκρουπ αντιμιλιταριστών και ενάντια στην υποβολή του κράτους με ρίζες από την περιοχή της χώρας των Βάσκων αποφάσισε να κάνει κατάληψη σε ένα από τα εγκαταλειμμένα χωριά της περιοχής της Ναβάρα με σκοπό να δημιουργήσουν την ουτοπία τους και να βρουν σε τι θέλουν να πουν ναι πέρα από τα όχι τους. Τυχαία βρήκαν τα ερείπια της Lakabe και με κάλεσμα για την κατάληψη του στις 21/3/1980 έγινε η κατάληψη του. Τα πρώτα χρόνια με τα δικά τους χέρια, καθάρισαν το χωριό από πεύκα και ξαναxτίσανε τα νέα σπίτια στην θέση των παλιών και έκαναν τις πρώτες προσπάθειες παραγωγή προϊόντων αρχικά προς αυτοκατανάλωση και στη συνέχεια προς πώληση. Η οικονομία του χωριού τα πρώτα χρόνια βασίστηκε στην κατασκευή στεγών, εμπειρία που είχαν κερδίσει από την κατασκευή στη Lakabe και από την παραγωγή χειροποίητων προϊόντων όπως ψωμί. Παράλληλα την ίδια εποχή, στην ίδια κοιλάδα έγινε η κατάληψη ενός ακόμα κατειλημμένου χωριού λεγόμενο Aritzkurren, και στη συνέχεια τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν κι άλλα, Uri alto, Zazpe κα για να φτάσει μέχρι σήμερα όπου στην κοιλάδα υπάρχουν μέχρι 8 κατειλημμένα χωριά, κάποια με περισσότερους και κάποια με ελάχιστους κατοίκους.
Σημαντικό στην πορεία της Lakabe ήταν η κατασκευή του φράγματος του Itoiz. Η κοιλάδα Arce ενωνόταν παλαιότερα με την κοιλάδα του Itoiz που διασχίζει ο ποταμός Irati. Σε αυτήν την κοιλάδα υπήρχαν αρκετά χωριά όπου αυτή τη στιγμή βρίσκονται κάτω από το νερό λόγω της τεχνητής λίμνης που δημιουργήθηκε. Τα χωριά της περιοχής αντιστάθηκαν για πάνω από 10 χρόνια στην δημιουργία αυτού του φράγματος. Σκοπός του φράγματος υπήρξε η δημιουργία δεξαμενής νερού για την άρδευση των πιο ξηρών περιοχών της Ναβάρρας, έργο που μετά από 20 χρόνια δεν έχει ολοκληρωθεί έτσι ώστε να πετύχει τον στόχο του. Για την δημιουργία του φράγματος θυσιαστηκαν χωρία των οποίων οι κάτοικοι κατά την πλειοψηφία τους δεν ήθελα να τα εγκαταλείψουν. Ο αγώνας των χρόνων της αντίστασης ήταν σκληρός με συλλήψεις και φυλακίσεις για σαμποτάζ, με πολύωρες και συνεχείς συνελεύσεις και βάρδιες στο πεδίο και ταξίδια μέχρι το εξωτερικό για την προπαγάνδιση ενάντια στο φράγμα. Στη Lakabe, τα άτομα που έμεναν στο χωριό ήταν σύντροφοι στον αγώνα και σύντροφοι στη συμβίωση γεγονός που ενίσχυε τις σχέσεις αλληλεγγύης και την οργανωτική τους ικανότητα σε αντίθεση με συντρόφους από τις μεγαλύτερες πόλεις και χωριά όπου η δουλειά για εκείνους ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο στην εμπλοκή τους στον αγώνα. Ωστόσο το μεγάλο μειονέκτημα των κατοίκων της Lakabe είναι ότι πλέον ζουν τις συνέπειες του φράγματος όπως αλλαγή/καταστροφή του τοπίου, χαμένες φιλίες και αγώνες, μία ανοιχτή πληγή. Η πολιτική δράση ήταν βασικό στοιχείο της (κοινοτικής) ζωής πέρα από την ίδια την πράξη της συμβίωσης σε κοινοτικό επίπεδο.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η κατάληψη του χωριού δεν σήμαινε την επιστροφή στη ζωή ενός κανονικού χωριού, αλλά την δημιουργία ενός διαφορετικού παραδείγματος, ενός είδους κομμούνας με χαρακτηριστικά συλλογικής ζωής, συνεργατισμού και σύνδεσης με τη γη του τόπου. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπήρχε ιδιοκτησία των σπιτιών μεταξύ των κατοίκων αλλά η κοινοτική γη, τα σπίτια, τα ζώα και εξοπλισμός ανήκει στην συνέλευση του χωριού και διαχειρίζεται αναλόγως. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα που ζουν στο χωριό έχουν κοινή οικονομία και εργάζονται μαζί. Αυτό σημαίνει ότι παράγει ένας στον κήπο του το μοιράζεται με τους υπόλοιπους. Χωρίς την ιδέα ότι όλοι, τα κάνουμε όλα αλλά όπου ο καθένας είναι καλύτερος προσφέρει με τον τρόπο του στην κοινότητα. Αυτό σημαίνει δημιουργία συνεργατικών μορφών εργασίας και ανάδειξη της ισότητας στον χώρο εργασίας. Αυτό σημαίνει σεβασμός στη γη που δίνει τροφή στους κατοίκους και στα ζώα και σεβασμός στα όρια της. Αυτό σημαίνει διαχείριση των διαθέσιμων πόρων (νερό, ήλιος, ξυλεία, έδαφος) με μία νοοτροπία που εξασφαλίζει το μέλλον και για τις επόμενες γενιές.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που προέκυψε στην ιστορία της Lakabe, είναι το εργαλείο του facilitation, η αλλιώς συντονισμού/ εμψύχωσης συλλογικών διαδικασιών. Σύμφωνα με εκείνους, Facilitation είναι η “τέχνη” της διευκόλυνσης των συλλογικών διαδικασιών μέσω της ύπαρξης μιας συντονίστριας που βοηθάει στην επίτευξη των στόχων της συλλογικότητας, προσέχει τα άτομα που συμμετέχουν στην διαδικασία και προσέχει την τήρηση της διαδικασίας. Στη Lakabe εισήχθει το facilitation ως ένας τρόπος διευκόλυνσης της συλλογικής/ κοινοτικής ζωής και εκπαίδευσης των ανθρώπων στις συλλογικές διεργασίες. Με αυτό τον τρόπο οι συμμετέχοντες στις συνελεύσεις μπορούν ισάξια να κατανοήσουν τις διαφορετικές φάσεις της συλλογικότητας τους και παράλληλα να τις καθοδηγήσουν. Αυτό το εργαλείο ενσωματώθηκε στη καθημερινή ζωή της Lakabe και στη συνέχεια δημιουργήθηκε ένας είδους σχολής όπου άτομα μπορούσαν να έρθουν εκεί και να εκπαιδευτούν πάνω σε αυτήν την “τέχνη”/ Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των τωρινών κατοίκων, αυτό τους έχει βοηθήσει πολύ να διατηρήσουν την δομή του εγχειρήματος παρόλο την έξοδο και είσοδο νέων ατόμων όπως και την διαχείριση των συναισθημάτων σε συλλογικό επίπεδο.
Αυτή τη στιγμή Lakabe γιορτάζει τα 41 χρόνια ύπαρξης. Συνεχίζει να είναι ένα κατειλημμένο χωριό, που σημαίνει ότι οι κάτοικοι του δεν αναγνωρίζονται από το κράτος ως ιδιοκτήτες των κατοικιών τους. Ωστόσο, μετά από χρόνια έχουν κερδίσει το δικαίωμα αναγνώρισης από το κράτος ως κατοικημένη κοινότητα με δικαίωμα των εγγεγραμμένων κατοίκων στην ψήφο σε περιφερειακές διαδικασίες και εκπροσώπησης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, λόγω γόνιμων συγκυριών, η τοπική αυτοδιοίκηση δεν κίνησε νομικές διαδικασίες εναντίων τους. Αντιθέτως, τα τελευταία χρόνια, προς έκπληξης τους, η δασολογική υπηρεσία έχει δείξει ενδιαφέρον προς τον τρόπο που διαχειρίζονται την κοινοτική γη και έχουν διάθεση συνεργασίας. Αυτό φυσικά, πρέπει να συνοδευτεί με το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της περιοχής όπου το οικολογικό κίνημα έχει κερδίσει περισσότερο έδαφος σε δημόσιο επίπεδο όσο σε καμία άλλη περιοχής της Ισπανίας. Δύο γυναίκες από τα μέλη τους μάλιστα με κίνητρο την εξάπλωση της κουλτούρας της κοινότητας στην περιοχή της κοιλάδας, πλέον συμμετέχουν ενεργά στην τοπική αυτοδιοίκηση, γεγονός αμφιλεγόμενο από μία αναρχική οπτική αλλά σύμφωνο με τις αξίες που πρεσβεύει η Lakabe θέλοντας να διαδώσει το παράδειγμα της και την δημιουργία μιας μεγαλύτερης αυτόνομης περιοχής σε συνεργασία με άλλα κατελειμένα χωριά. Επίσης, με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να αναδειχθεί μια φεμινιστική προοπτική που ενθαρρύνει την θηλυκή ηγεσία (liderazgo feminino) όπου υποστηρίζεται στη Lakabe.
Η οικονομία της Lakabe βασίζεται σε μεγάλο ποσοστό στην κοοπερατίβα Lakabeko Okindegia, όπου είναι ένα συνεργατικό εγχείρημα οικολογικού φούρνου που παράγει βιολογικό ψωμί και αρτοσκευάσματα πωλώντας τα κυρίως στην Pamplona. Μετά από πολλά χρόνια όπου πωλούσαν ψωμί “παράνομα”, αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια κοοπερατίβα όπου θα συστηματοποιούσε τον μηχανισμό που θα έδινε έσοδα στην κοινή οικονομία του χωριού. Ως πρώτος οικολογικός φούρνος, που χρησιμοποιεί ξύλα από την κοινοτική γη της Lakabe και ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη τοπικά, έδωσε το παράδειγμα σε άλλα εγχειρήματα όπου ξεκίνησαν τοπικά τόσο όσον αφορά τον συνεργατισμό όσον αφορά την παραγωγή ψωμιού. Παρόλο που δεν δουλεύουν όλοι στο φούρνο, εφόσον άλλοι ασχολούνται με τις καθημερινές εργασίες του χωριού όπως την παρασκευή τυριού, άρμεγμα, κόψιμο ξύλων κλπ, όλοι επωφελούνται και εξαρτώνται από την πορεία του φούρνου, χωρίς ωστόσο να δημιουργείται μία καπιταλιστική λογική γύρω από την παραγωγή του (μεγαλύτερη παραγωγή= μεγαλύτερο κέρδος για την κοινότητα) αλλά με μία λογική κάλυψης των αναγκών. Ο φούρνος Lakabeko Okindegia αποτελεί παράλληλα το “πρόσωπο” της κοινότητας προς την τοπική κοινότητα, ιδιαίτερα την πρωτεύουσα Παμπλόνα, εφόσον οι περισσότεροι κάτοικοι της την γνωρίζουν μέσα από το ψωμί ή την επισκέπτονται με αφορμή να αγοράσουν ψωμί.
Ένα άλλο βασικό στοιχείο της ύπαρξης της Lakabe και της σχέσης της με την γη είναι η ολιστική κτηνοτροφία (ganaderia holistica), μία μέθοδος κτηνοτροφίας που δίνει έμφαση στην αναγέννηση του εδάφους που χρησιμοποιείται προς βόσκηση χρησιμοποιώντας την συνεχείς εναλλαγή μικρών περιφραγμένων βοσκοτοπίων. Με αυτό τον τρόπο τα ζώα τρώνε λίγο από ό,τι υπάρχει αποφεύγοντας την βόσκηση μόνο των ειδών που έχουν προτίμηση που θα οδηγούσε σε μείωση της βιοποικιλότητας όπως συμβαίνει στην ελεύθερη βόσκηση ούτε στην υπερβόσκηση ενός συγκεκριμένου εδάφους που θα οδηγούσε στη διάβρωση του εδάφους όπως συμβαίνει στη μη μετακινούμενη βόσκηση. Παρόλο που τα πρώτα 20 χρόνια ζωής του εγχειρήματος οι κάτοικοι της Lakabe ήταν χορτοφάγοι και ασχολούνταν λίγο με την κτηνοτροφία, η επικέντρωση στην τοπική παραγωγή τροφής και αυτάρκειας τους οδήγησε στην στροφή στην κτηνοτροφία, παραδοσιακή απασχόληση των κατοίκων της περιοχής. Παράλληλα, ένας σημαντικός κρίκος της δουλειάς που αποκαλείται αναγέννηση του οικοσυστήματος και είναι συνδεδεμένο με την κτηνοτροφία είναι η φροντίδα του κύκλου του νερού. Από τον τρόπο που χρησιμοποιείται το πόσιμο νερό και η απομάκρυνση του μετά την χρήση του, μέχρι την εισχώρηση του στο έδαφος και την αλλαγή των επεμβάσεων των παλαιότερων γενεών όπου ήθελαν και το νερό/ποτάμια να απομακρύνεται όσο πιο γρήγορα γίνεται από το έδαφος τους σε μία νέα λογική κατακράτησης και καθυστέρησης της ροής του νερού. Όλο αυτό με σκοπό την βελτίωση του υδροφόρου ορίζοντα και την εισχώρηση αυτόχθονων ειδών και καινούργιας φάουνας. Πρακτικές που από τη μία οδηγούν στην αυτάρκεια και στην φροντίδα για τις επόμενες γενιές, από την άλλη δημιουργεί μία απομόνωση και διαχωρισμό από την υπόλοιπη “συμβατική” τοπική κοινωνία.
Η Lakabe αποτελεί μία κλειστή κοινότητα με την έννοια ότι υπάρχει μία ξεκάθαρη δομή των ποιόν ανήκουν στο χωριό και ποιοι όχι, και υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι και εποχές που κάποιος μπορεί να τους επισκεφθεί. Ωστόσο μέσα από την δράση τους έχουν σχέση αλληλεγγύης, υλικής και πολιτικής, με άλλα εγχειρήματα και συλλογικότητες που ασχολούνται με την κατάληψη στην ύπαιθρο. Μέσα από το παράδειγμα της, πολλές συλλογικότητες έχουν εμπνευστεί να προσπαθήσουν παρόμοια εγχειρήματα και έχουν επηρεάσει το συλλογικό φαντασιακό πάνω στο τι είναι πιθανό να επιτευχθεί μέσα από την πράξη της κατάληψης και της εγκατάλειψης της πόλης ως τρόπος ζωής. Ακολουθώντας το μοτο: “ένας νέος κόσμος είναι εφικτός στο εδώ και το τώρα” η συλλογικότητα της Lakabe πλέον δεν αναζητά, σύμφωνα με εκείνους, τον αγώνα ενάντια στο σύστημα αλλά το bien estar, μια φιλοσοφία γνωστή στην Λατινική Αμερική, μία ζωή σε ισορροπία με τη φύση και τη κοινότητα και μία ποιότητα ζωής που τους επιτρέπει να αναπτυχθούν εκείνοι και τα παιδιά τους.
Fraguas
Η περίπτωση του χωριού Fraguas είναι αρκετά διαφορετική από τη περίπτωση της Lakabe. Αρχικά, είναι ένα εγχείρημα αρκετά μεταγενέστερο, η κατάληψη πραγματοποιήθηκε το 2013, και η αντίδραση του κράτους ήταν αρκετά διαφορετική, πολύ επιθετική απέναντί τους. Το χωριό Fraguas βρίσκεται στη περιοχή Guadalajara της περιφέρειας Castilla – La Mancha, 1μιση ώρα με αυτοκίνητο από την πρωτεύουσα Μαδρίτη. Το χωριό βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς Gorda και παραδοσιακά οι περίπου 80 κάτοικοι του ασχολούνταν με την καλλιέργεια σιτηρών και κτηνοτροφία μικρής κλίμακας. Η δικτατορία του Φράνκο ανάγκασε τους κατοίκους του χωριού στην εγκατάλειψη του χωριού ώστε να μετατρέψει την εκτεταμένη έκταση 1134 εκτάρια που επίκειται στο χωριό ως δημόσια γαία, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί είτε για ξυλεία είτε ως έκταση προς κυνήγι ζώων. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν σε κοντινές πόλεις και να δουν τα σπίτια τους να γκρεμίζονται (με εκρηκτικά!) από την τοπική κυβέρνηση. Το 2011 η ευρύτερη περιοχή ονομάστηκε Προστατευμένο πάρκο της βόρειας οροσειράς της Guadalajara γεγονός που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας.
Το 2013, ένα γκρουπ νέων που δεν ήταν μέρος μία συγκεκριμένης συλλογικότητας αλλά περισσότερο ένα δίκτυο γνωριμιών με κοινή ιδεολογία αποφάσισε να το καταλάβει και να ξαναχτίσει αυτό που νωρίτερα ήταν χωριό και τώρα ήταν ερείπια. Το δίκτυο αυτό νέων προερχόταν από τον αναρχικό/ελευθεριακό χώρο της Μαδρίτης που γνωρίστηκαν στο φοιτητικό κίνημα και θεωρούσαν ότι η ζωή στην ύπαιθρο μπορεί να τους προσφέρει μια ζωή και δράση λιγότερο εξαρτώμενη από ένα καπιταλιστικό σύστημα που δεν ήθελαν. Σε συνεργασία με υπάρχουσες συλλογικότητες που είχαν ήδη εμπειρία στην ζωή στην ύπαιθρο και αφού είχαν ελέγξει το μέρος για τη πιθανότητα μόνιμης κατοίκησης, ξεκίνησαν τον καθαρισμό και την ανακατασκευή του χωριού. Ωστόσο από την αρχή της κατάληψης, το κράτος και οι μηχανισμοί του βρέθηκαν απέναντι του. Αυτό ξεκίνησε με απειλές από τον τοπικό δασάρχη, την συχνή εξακρίβωση στοιχείων από την αστυνομία, την δυσφήμιση από την τοπική διοίκηση και εναν μακρύ νομικό αγώνα από την κυβέρνηση της Castilla La Mancha. Σε αυτόν τον νομικό αγώνα οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν κατηγορίες ως προς παράνομη χρήση δημόσιας γης και για βλάβες στο περιβάλλον. Οι 6 πρώτοι καταληψίες για δίκη που εκδικάστηκε το 2018 αντιμετωπίζουν 1μιση χρόνο φυλακής και 16000 ευρώ πρόστιμο, το κόστος των “ζημιών” που έχουν προκαλέσει και του γκρεμίσματος των σπιτιών που είχαν ήδη κατασκευαστεί μέχρι εκείνη την στιγμή. Σε μία νέα μήνυση της τοπική κυβέρνησης η νέοι κάτοικοι του χωριού αντιμετωπίζουν νέες κατηγορίες για τα υπόλοιπα σπίτια που έχουν κατασκευαστεί και νέα πρόστιμα για το γκρέμισμα τους, υπόθεση που ακόμα δεν έχει κλείσει. Το καλοκαίρι του 2018 ήταν προγραμματισμένο το γκρέμισμα του οικισμού το οποίο δεν συνέβει ποτέ λόγω της αντίστασης των κατοίκων και αλληλέγγυων. Ωστόσο, οι καταδικαστικές αποφάσεις για τα 6 άτομα της δίκης παραμένουν και δεν έχουν αποσυρθεί.
Ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης έχει υπάρξει από την αρχή του αγώνα για την υπόθεση Fraguas. To Fraguas έχει μετατραπεί τα τελευταία χρόνια ως ένα σύμβολο αντίστασης για το αναρχικό κίνημα και του κινήματος κατάληψης της υπαίθρου (okupacion rural). Εκατοντάδες άτομα έχουν περάσει από το χωριό για να βοηθήσουν υλικά, με εργασία και πολιτικά τους κατοίκους του χωριού. Έχουν πραγματοποιηθεί δράσης αλληλεγγύης σε όλη την Ισπανία και κυρίως στη Μαδρίτη, αλλά και εκτός Ισπανίας εφόσον το θέμα έχει προπαγανδιστεί διεθνώς. Συγκεντρώσεις, συναυλίες, συναντήσεις, ομιλίες, συνεντεύξεις, παρτυ οικονομικής ενίσχυσης, πανό οτιδήποτε είναι πιθανό για να επικοινωνηθεί η ιστορία του Fraguas. Πλέον αυτά τα χρόνια συνεχούς προπαγάνδισης, ο αγώνας του Fraguas είναι αρκετά γνωστός στην Ισπανία και αντίθετα με τις προθέσεις του κράτους που προσπαθεί να το αναστείλει έχει δώσει έμπνευση σε νέους να ακολουθήσουν παρόμοιο δρόμο πολιτικής δράσης.
Οι κάτοικοι του χωριού από την αρχή του εγχειρήματος μέχρι τώρα έχουν αλλάξει με μία δυναμική μορφή κοινοτικής ζωής. Μεγάλο μέρος της καθημερινής ζωής στο Fraguas αποτελεί η αντίσταση και η επικοινωνία των δράσεων για την υπόθεση και παράλληλα η εξασφάλιση της αυτάρκειας σε υλικά αγαθά. Το χωριό από τη μία αποτελεί ένα οδόφραγμα έτοιμο για αντίσταση στο πεδίο ενάντια στην αστυνομία και τις μπουλντόζες του γκρεμίσματος που αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν διαφορετικά σχέδια δράσης για αυτή την περίπτωση. Από την άλλη είναι ένα χωριό όπως όλα τα (παραδοσιακά) χωριά όπου υπάρχουν εργασίες στον κήπο, ανακατασκευή και συντήρηση των σπιτιών, αυτόνομη παραγωγή ενέργειας και εργασίες στη γη που εμπίπτει στη κοινότητα Fraguas. Στο χωριό επιβιώνει μερικά χρόνια ένα εγχείρημα παραγωγής και εμφιάλωσης μπύρας που δημιουργεί έσοδα για το εγχείρημα και τους κατοίκους της. Σε συνεργασία με άλλες συλλογικότητες έχουν πραγματοποιηθεί δενδροφυτεύσεις δρυ όπου είναι το αυτόχθονο είδος δέντρου της περιοχής σε μία προσπάθεια αντικατάστασης του με το πεύκο που φυτεύτηκε από την κυβέρνηση την προηγούμενη 50ετία. Κουζίνα για όλους και πολλές συνελεύσεις για την οργάνωση της καθημερινότητας και της πολιτικής δράσης.
Η συνεχής πολιτική δίωξη επι ετών φυσικά έχει δημιουργήσει κούραση από τους κατοίκους και προβλήματα στην προσωπική τους ζωή, ωστόσο όσοι συνεχίζουν είναι πεπεισμένοι ότι το χωριό μπορεί να παραμείνει όρθιο, έχοντας την στήριξη μερικών από τους παλαιότερους κατοίκους του χωριού. Ηθική και πολιτική στήριξη στο εγχείρημα έχει βοηθήσει στην συνέχιση του όσο τίποτα άλλο. Ένα σύμβολο επανακατοίκηση της υπαίθρου για κάποιους, ένα σύμβολο κατάληψης, ελευθερίας και αυτονομίας για κάποιους άλλους. Για αυτό το λόγο το κράτος έχει απαντήσει τόσο σκληρά και συνεχίζει τον πόλεμο ενάντια σε αυτό το εγχείρημα. Σίγουρα μπορούν να βρεθούν πολλές ομοιότητες με άλλα εγχειρήματα όπως τις ZAD στη Γαλλία, ωστόσο κάθε εγχείρημα είναι διαφορετικό εφόσον χαρακτηρίζεται πολύ από τα χαρακτηριστικά του μέρους όπου βρίσκεται το Fraguas. Μια υπόθεση που ακόμα δεν έχει τελειώσει.